مفهوم سرمایهگذاری
درحالت کلی، سرمایهگذاری بهفرآیند مبادله پول با نوعی دارایی دیگر گفته میشود که روند رشد ارزش آن با توجه بهفاکتورهای مشخص قابل پیشبینی است. البته این پیشبینیها همیشه هم درست نیستند.
در بهترین حالت، شما محصولی را زمانی که ارزش کمی دارد، خریداری میکنید و وقتی ارزش آن افزایش یافت، میفروشید. اما این دنیا ایدهآل نیست و بنابراین خبری هم از سرمایهگذاری آرمانی در آن نخواهد بود. بهجز کسانی که خود در معاملات بزرگ دست دارند و مدیرانی که راهبر تجارتهای بزرگ هستند، کمتر کسی اطلاعات کافی از بازار دارد و میتواند به یک سرمایهگذاری ایدهآل دست پیدا کند. با این همه نمیتوان قدرت دستیابی بهاطلاعات کنونی را دستکم گرفت. احتمالا هر کسی با هوش مالی خوب اگر بهشکل مناسب آموزش ببیند، میتواند موفقیتهای چشمگیری در این بازار داشته باشد.
پول خودرو ذخیره نمیشود
بسیاری از مردم ما مفهوم ذخیره پول یا دارایی را با مفهوم سرمایهگذاری اشتباه میگیرند که ناشی از تورمهای پیاپی رویداده است؛ البته مردم همهجای جهان دچار این تصور میشوند. برای تمایز این دو موضوع باید ابتدا نگاهی بهبحث دارایی داشته باشیم که خود مفهوم سادهای دارد.
مجموعه «نیشن واید»، دارایی را اینگونه و بهعنوان یک نقطه مقابل بدهی تعریف میکند: «دارایی هر آن چیزی بهشمار میرود که در مالکیت شما قرار دارد و از لحاظ مالی ارزشمند است.»
بنابراین ذخیره کردن، نگهداری یک دارایی خواهد بود. توجه کنید که هیچ صحبتی از سودآوری بهمیان نیامده است. با این وجود، همه ما یک خانه، ماشین، زمین، حسابهای بانکی، آثار هنری و… را دارایی میشماریم. نتیجه ابتدایی آنکه اگر یک خودرو را خریداری کردهاید و بهنگهداری از آن میپردازید، شما مالک یک دارایی به اسم خودرو هستید و بس.
زمان دشمن سرمایه شماست
برای اینکه بتوان خودرو را یک سرمایهگذاری دانست باید شامل افزایش ارزش در بازار شود. داستان افزایش ارزش خودرو در بازارهایی با ثبات بیشتر مانند ایالاتمتحده، آلمان و… در برابر ایران کمی متفاوت است. بهصورت عمومی، شما اگر کالایی مصرفی (نه هنری) را خریداری کنید، پس از مدتی از ارزش آن کاسته میشود؛ چراکه کاربری و فایده این محصول با عمر آن رابطه وارونه دارد.
هرچه گوشی همراه شما قدیمیتر باشد، کاربرد کمتری دارد؛ بنابراین ارزش کمتری هم خواهد داشت. همین داستان درباره خودروها نیز صدق میکند. در کشورهای پیشرفتهتر که هر روز فناوری جدید محصولات قدیمی را کنار میزند و رقابت در بازار بهوفور بهچشم میخورد، ارزش محصولات کاربردی با گذر عمرشان کاسته میشود.
رسانه «بالانس» کاهش ارزش خودرو در گذر زمان را یک دلیل مهم میشمارد که خودرو را از فهرست داراییهای قابل سرمایهگذاری خارج میکند. فارغ از خودروهایی که کلکسیونی برشمرده میشوند یا اَبَرخودروها که جایی در کشور ما ندارند، منطقی آن است که با گذر زمان ارزش خودروهای کاربردی کاهش پیدا کند. حقیقت هم همین است.
روزنامه «تایمز» انگلستان برای توصیف سرمایهگذاری روی خودرو مینویسد: «مهمترین نکتهای که باید بهذهن بسپارید آن است که بدانید بیشتر خودروها هرگز بهسرمایهای درآمدزا تبدیل نمیشوند. حتی اگر سودی هم داشته باشند، بسیار کم خواهد بود.»
دیدگاه جهانی در خرید خودرو
رسانه «CNBC» درباره اهمیت خرید خودرو مینویسد: «جدا از خرید خانه، خودرو احتمالا دومین خرید سنگین و بزرگی خواهد بود که در عمرتان انجام خواهید داد.»
این خرید سنگین بخش زیادی از دارایی شما را بهخود اختصاص میدهد که بعدها میتواند شما را از اخذ وام و مصیبتهای آن دور کند. اما همانگونه که بحث کردیم نمیتوان از آن بهعنوان یک سرمایهگذاری یاد کرد.
نویسنده بهمطلب مهم دیگری هم اشاره میکند: «متوجه شدهام که تمرکز بیشازاندازه روی قیمت تبلیغاتی یک خودرو بزرگترین و گرانترین اشتباه خریداران آن است. مردم غالبا یک خودرو را بدون درک واقعگرایانه نسبت بهمخارج واقعی مالکیت آن خریداری میکنند.»
این مهم، نکتهای دیگر را یادآور میشود. حتی اگر خودرویتان را یک سرمایهگذاری بهشمار بیاورید، آیا میتوانید در درازمدت از هزینههای جانبی آن صرفنظر کنید؟ این هزینهها در برابر قیمت طلا چه رقمی را بهنمایش میگذارند؟ تصور کنید پول خود را روی یک سهام سرمایهگذاری کردهاید؛ آیا برای اینکه سهام شما بهسودآوری برسد، بهصورت دورهای پول بیشتری را روی آن خرج میکنید؟!
مسلما اینطور نیست. هزینههای درازمدت نگهداری خودرو غیرقابل چشمپوشی است. البته بحث ما درباره خودروهای کلکسیونی نیست. هرچند که سودآوری در تجارت این خودروها هم نیازمند دانش و تخصص است.