حتی شرکتهای بزرگ هم گاهی به سراغ تولیدات کمتیراژ رفتهاند
انحصارطلبی فروش خودرو را بالا میبرد، اما گاهی کاملاً ناخواسته اتفاق میافتد.
حتی برندهای پرتیراژ و پرآوازهای مانند هوندا، تویوتا و فولکسواگن هم مدلهایی تولید کردهاند که در نهایت به تولیدات کمحجم و نادر تبدیل شدند. برخی از آنها توسط بازار هدف خود نادیده گرفته شدند—برای مثال، مدل شگفتانگیز BMW 507. برخی دیگر نیز به دلایل اقتصادی بهسرعت لغو شدند؛ مانند باگی بیتلمانند فولکسواگن که قرار بود در استرالیا عرضه شود.
در این گزارش، به بررسی برخی از نادرترین خودروهایی که توسط برندهای بزرگ و جریان اصلی صنعت خودرو تولید شدهاند میپردازیم.
برای ایجاد یک معیار مشخص، فقط خودروهای خیابانی تولیدی در کارخانه را بررسی میکنیم و از بررسی مدلهای تولید محدود برنامهریزیشده (مانند بوگاتی Centodieci)، خودروهای کابینساز (coachbuilt)، خودروهای مسابقهای غیرقابل استفاده در جاده، پروتوتایپها و مدلهای مفهومی (کانسپت) صرفنظر کردهایم.
آلفارومئو: 33 استراداله (۱۸ دستگاه، ۱۹۶۷ تا ۱۹۶۹)
مدل 33 Stradale که در سال ۱۹۶۷ معرفی شد، حتی برای برندی مثل آلفارومئو که ریشهای عمیق در مسابقات دارد، سطح جدیدی از عملکرد را به ارمغان آورد. این خودرو که شباهت زیادی به خودروی مسابقهای Tipo 33 داشت، یکی از اولین سوپراسپرتهای جهان بود. موتور V8 با ۲۲۷ اسببخار آن شتاب صفر تا ۱۰۰ کیلومتر را به کمتر از ۶ ثانیه کاهش میداد و درهای پروانهای آن توجه زیادی را جلب کرد—چیزی که امروزه مکلارنها از آن بهره میبرند.
هزینه بالای تلفیق فناوری مسابقه در یک خودروی خیابانی باعث شد قیمتی بیشتر از لامبورگینی میورا داشته باشد. در نهایت، تنها ۱۸ دستگاه از آن به صورت دستساز تولید شد.
آئودی: کواترو (۱۱٬۴۵۲ دستگاه، ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۱)
مدل انقلابی Audi Quattro به خاطر سلطهاش بر مسابقات رالی در دهه ۱۹۸۰ شناخته میشود، اما یک خودروی تولید انبوه هم بود که بیش از یک دهه در سبد محصولات آئودی قرار داشت. قیمت بالای آن (بهویژه در مقایسه با مدل کوپهای که بر اساس آئودی ۸۰ ساخته شده بود) باعث شد در جایگاهی خاص باقی بماند و حتی در زمان عرضه هم خودرویی نادر بود.
بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۱، تنها ۱۱٬۴۵۲ دستگاه از آن تولید شد. در حالیکه نسخه ارزانتر و دیفرانسیل جلو کوپه، بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸، ۱۷۴٬۶۸۷ دستگاه فروش رفت.
بیامو: ۵۰۷ (۲۵۲ دستگاه، ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۹)
واردکننده معروف Max Hoffman بیامو را متقاعد کرد برای بازار آمریکا، مدل ۵۰۷ را تولید کند تا تصویر برند را بهعنوان یک خودروساز اسپرت تقویت کند. هرچند طرح او منطقی بود، اما بهخاطر قیمت بسیار بالا شکست خورد. با این حال، این خودرو به دست چهرههای مشهوری مانند الویس پرسلی رسید که دو دستگاه از آن داشت.
در نهایت، بیامو تنها ۲۵۲ دستگاه از مدل ۵۰۷ را تولید کرد. سپس تمرکز خود را روی تولیدات پرتیراژ مانند مدل ۷۰۰ گذاشت تا ورشکست نشود. تا زمان عرضه مدل M1 در سال ۱۹۷۸، وارد محدوده تولید سهرقمی نشد (۴۵۳ دستگاه ساخته شد که ۳۹۹ تای آن خیابانی بودند).
شورولت: SS (۱۲٬۸۶۰ دستگاه، ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷)
مدل SS شورولت، یک خودروی عضلانی مدرن برای خانوادهها بود که در اصل همان Holden Commodore استرالیایی با لوگوی شورولت بود. این خودرو دیفرانسیل عقب و موتور V8 داشت و از استرالیا به آمریکا وارد میشد. اضافه شدن گیربکس دستی ششسرعته در سال ۲۰۱۵ قرار بود توجه علاقهمندان را بیشتر جلب کند، اما فروش پایین باقی ماند و در نهایت در سال ۲۰۱۷ با توقف تولید کومودور، این مدل نیز حذف شد.
تنها ۱۲٬۸۶۰ دستگاه از آن فروخته شد. در مقایسه، مدلهایی مانند Corvair 95 پیکاپ و SSR بهترتیب ۲۰٬۶۵۰ و ۲۴٬۱۵۰ دستگاه فروش داشتند.
سیتروئن: بیژو (۲۰۷ دستگاه، ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۴)
Bijou یک خودروی عجیب و جالب است. سیتروئن آن را مخصوص بازار بریتانیا طراحی و در شهر Slough تولید کرد. این خودرو با شاسی و موتور دوقلوی هواخنک مدل 2CV ساخته شده بود، اما بدنهی فیبر شیشهای آن ظاهری جذابتر داشت. امید آن بود که طراحی زیباتر باعث افزایش سهم بازار شود، اما نتیجه نداد.
تنها ۲۰۷ دستگاه از بیژو بین ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۴ تولید شد—گرچه برخی منابع رقم نهایی را ۲۱۱ دستگاه ذکر میکنند.
فراری: ۳۶۵ کالیفرنیا (۱۴ دستگاه، ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۷)
شرکت طراحی Pininfarina مأمور طراحی یکی از خاصترین فراریهای تاریخ شد: ۳۶۵ کالیفرنیا. این خودرو که در نمایشگاه ژنو ۱۹۶۶ رونمایی شد، از یک موتور V12 با حجم ۴.۴ لیتر بهره میبرد و میتوانست به سرعت ۲۴۵ کیلومتر بر ساعت برسد.
تنها ۱۴ دستگاه از آن ساخته شد و اکنون بسیار ارزشمند است—یکی از آنها در سال ۲۰۱۳ با قیمت ۳ میلیون دلار فروخته شد.
فیات: 8V (۱۱۴ دستگاه، ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۴)
هیچ چیز در ظاهر این گرنتورینگ خوشفرم نشان نمیدهد که توسط همان طراح (دانته جیاکوزا) و در همان کارخانهای ساخته شده که فیات 600 تولید شده بود. با این حال، فیات مدل 8V را در فاصله سالهای ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۴ بهعنوان مدل پرچمدار خود معرفی کرد. هدف آن بازسازی چهره برند پس از جنگ جهانی دوم و اتصال دوباره به میراث مسابقهایاش بود.
موتور V8 دو لیتری این خودرو با ۱۰۴ اسببخار قدرت، با قوانین مالیاتی ایتالیا برای خودروهای حجمبالا همخوانی داشت.
در آن زمان، مشتریان بالقوه این کلاس خودرو ترجیح میدادند خودرویی با پرستیژ بالاتر از فیات داشته باشند. در نتیجه، فقط ۱۱۴ دستگاه تولید شد. بسیاری از این خودروها به دست شرکتهای طراحی سفارشی مانند Pininfarina افتادند و بنابراین نمونههای خاص و تکساخت از آن زیاد دیده میشود.
فورد: دورانگو (حدود ۲۱۲ دستگاه، ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۲)
پیش از آنکه دوج از نام Durango برای SUV خود استفاده کند، فورد از این نام برای یک وانت کوچک بهره برد. دورانگو در اصل یک Fairmont Futura بود که در لسآنجلس توسط شرکت National Coach Works به یک وانت تبدیل میشد—با حذف نیمه عقبی و نصب درِ بار. سپس به فورد بازمیگشت تا از طریق نمایندگیها فروخته شود.
فورد امیدوار بود دورانگو جای خالی مدل Ranchero را در بازار پر کند، اما این اتفاق نیفتاد. اگرچه آمار دقیق مشخص نیست، اغلب منابع تعداد تولید را حدود ۲۱۲ دستگاه میدانند.
هوندا: P800 (۱۰۷۹ دستگاه، ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۷)
هوندا در سال ۱۹۶۶—تقریباً ۴۰ سال پیش از عرضه Ridgeline—مدل وانت کوچکی به نام P800 معرفی کرد. این خودرو نسخهای تکاملیافته از ون L800 بود که خودش جایگزین مدل L700 شده بود و بیشتر برای استفاده تجاری در بازار ژاپن هدفگذاری شده بود. تولید آن فقط کمی بیش از یک سال طول کشید.
در حالیکه ۷۲۷۵ دستگاه از مدل L800 ساخته شد، تنها ۱۰۷۹ دستگاه از P800 فروخته شد—کمتر از مدلهای S500 (۱۳۶۳ دستگاه) و Vamos (۲۵۰۰ دستگاه). امروزه تعداد باقیمانده از P800 بسیار اندک است.
هامر: H3T (۲۷۳۸ دستگاه، ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰)
شرکت هامر که زیرمجموعه جنرالموتورز بود، در سال ۲۰۰۸ مدل پیکاپ چهاردربهای از مدل کوچکتر H3 معرفی کرد و نام آن را H3T گذاشت. این خودرو برای کارهای عمرانی ساخته نشده بود، بلکه بیشتر برای طبیعتگردی و ماجراجویی طراحی شده بود. H3T ارزانترین مدل برند هامر بود و میتوانست پرفروشترین آن هم بشود، اگر فرصت رشد پیدا میکرد.
با این حال، بهعنوان کمیابترین مدل پیکاپ هامر در تاریخ باقی مانده است. تنها ۲۷۳۸ دستگاه از آن بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ تولید شد، در حالیکه ۱۱ هزار دستگاه H1 و ۱۵۰ هزار دستگاه H2 ساخته شد. تولید آن با تعطیلی برند هامر در سال ۲۰۱۰ به پایان رسید.
جیپ: CJ-6 (۵۰٬۱۷۲ دستگاه، ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۵)
مدل اولیه Jeepster که توسط Brooks Stevens طراحی شد، معمولاً بهعنوان بخشی از خانواده جیپ شناخته میشود، اما در اصل توسط شرکت مادر یعنی Willys-Overland فروخته میشد. هرچند ۱۹٬۱۳۲ دستگاه از آن بین ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۰ تولید شد، اما نمیتوان آن را نادرترین مدل جیپ دانست.
این عنوان به CJ-6 میرسد—نسخهای کشیده از CJ-5 که برای مشتریانی با نیاز به فضای بیشتر بین محورها طراحی شده بود. اما در عمل، تعداد کمی به آن علاقه نشان دادند. در طول ۲۰ سال تولید، تنها ۵۰٬۱۷۲ دستگاه فروخته شد.
کیا: الان (۱۰۵۶ دستگاه، ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۹)
کیا امتیاز تولید نسل M100 از مدل Elan را از شرکت Lotus خرید و در سال ۱۹۹۶ پس از ایجاد تغییراتی آن را عرضه کرد. کیا طراحی چراغ عقبها را تغییر داد (Lotus از چراغهای Alpine استفاده کرده بود) و موتور ۱.۶ لیتری ایسوزو را با موتور ۱.۸ لیتری داخلی جایگزین کرد. از این خودرو تنها ۱۰۵۶ دستگاه تولید شد که بیشتر در کره جنوبی به فروش رفت ولی تعداد کمی هم به انگلستان و ژاپن صادر شد.
لامبورگینی: سیلوئت (۵۴ دستگاه، ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۹)
خانه طراحی Bertone به لامبورگینی کمک کرد تا مدل Urraco را به خودرویی با سقف تارگا به نام Silhouette تبدیل کند که در سال ۱۹۷۶ معرفی شد. هرچند این دو مدل از بسیاری جهات مشابه بودند، اما سیلوئت بهعنوان یک مدل مجزا بازاریابی شد. فقط ۵۴ دستگاه از آن ساخته شد، که آن را به یک یادداشت حاشیهای در تاریخ لامبورگینی تبدیل میکند—اما اهمیت آن در این است که اولین لامبورگینی روباز برای عموم مردم بود.
جالب اینجاست که سیلوئت از بسیاری از مدلهای تولید محدود لامبورگینی نادرتر است. مثلاً مدل هیبریدی Sian که در سال ۲۰۱۹ معرفی شد، به ۶۳ دستگاه محدود شد.
ساب: Sonett (شش دستگاه، ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۷)
مهندس شرکت ساب به نام رولف ملده اولین نمونهی Sonett را در یک انبار ساخت. هدف او تولید یک خودروی اسپرت سبک و ساده بود که ساب بتواند آن را در رقابتهای اروپایی به میدان بفرستد. پس از نمونه اول، تنها پنج دستگاه دیگر ساخته شد تا اینکه پروژه به دلیل تغییر قوانین متوقف شد؛ طبق قوانین جدید، ساب میتوانست با خودروهای تولیدی تغییر یافته هم در مسابقات شرکت کند، بنابراین نیازی به تولید مدل خاص نبود.
از دیگر مدلهای نادر و کمتر شناختهشدهی ساب میتوان به 9-4X اشاره کرد—یک شاسیبلند بر پایهی کادیلاک SRX که در نمایشگاه لسآنجلس سال ۲۰۱۰ معرفی شد. تنها ۸۱۴ دستگاه از آن در کارخانهی جنرالموتورز در راموس آریزپه، مکزیک ساخته شد، پیش از آنکه ساب اعلام ورشکستگی کند. مدل استیشن نسل دوم 9-5 حتی از این هم نادرتر است؛ چرا که اصلاً به تولید انبوه نرسید.
مرسدس بنز: W188 (۷۶۰ دستگاه، ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۸)
مرسدس بنز در سال ۱۹۵۱، مدل 300 S را که بهصورت داخلی با کد W188 شناخته میشد، در صدر محصولات خود قرار داد. این خودرو از نظر فنی برخی اجزای خود را با مدل چهاردر W186 به اشتراک میگذاشت، اما بسیار لوکستر و طبیعتاً بسیار گرانتر بود. در سال ۱۹۵۵، نسخهای بهروزرسانیشده به نام 300 Sc معرفی شد که تغییراتی مانند تزریق سوخت و تزئینات کرومی بیشتر داشت—و البته قیمت بالاتری هم پیدا کرد.
مدل W188 در دهه ۱۹۵۰، گرانقیمتترین خودروی مرسدس بنز محسوب میشد. در مجموع فقط ۷۶۰ دستگاه از آن بین سالهای ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۸ ساخته شد—شامل ۳۱۴ کوپه و ۴۴۶ کانورتیبل. این مدل حتی از مرسدس بنز 300 SL (کد W198) هم نادرتر است؛ خودرویی که بین سالهای ۱۹۵۴ تا ۱۹۵۷، ۳۲۵۸ دستگاه از آن فروخته شد.
منبع مقاله: autocar
تیم ترجمه و نگارش دل افکار
