ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان، گام در مسیر توسعه خودروهای برقی گذاشته است. اما این انتقال به سمت حمل‌ونقل پاک با چالش‌هایی از جمله توسعه زیرساخت‌های شارژ، تامین برق پایدار و مدیریت تقاضا همراه است.
برنامه‌ریزی برای توسعه ایستگاه‌های شارژ
وزارت صنعت، معدن و تجارت برنامه‌ای بلندمدت برای توسعه ۳۵۰۰ ایستگاه شارژ در سراسر کشور تدوین کرده است. در حال حاضر نیز نصب ۲۰ ایستگاه شارژ آغاز شده و تلاش می‌شود تا با همکاری وزارت نیرو، تامین برق این ایستگاه‌ها تضمین شود.
فروردین ماه امسال مدیرعامل شرکت مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (توانیر) گفت: در جلساتی که با وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی داشتیم، مقرر شد در هشت‌نقطه از تهران این ایستگاه‌ها با ظرفیت حدود ۸ مگاوات احداث شود.
مصطفی رجبی‌مشهدی در ادامه افزود: در این خصوص هشت‌نقطه در تهران و نقاطی در سایر مناطق کشور در نظر گرفته شده است که در صورت جانمایی و تعبیه ایستگاه‌های موردنظر، وزارت نیرو همکاری لازم را برای تامین برق آنها خواهد داشت. همچنین تعرفه شارژ خودروهای برقی مانند تعرفه مشترکان تجاری و با نرخ ٥٤٧ تومان در هر کیلووات محاسبه می‌شود.
مدیرعامل توانیر با اشاره به تنوع خودروهای برقی در جهان ادامه داد: در کشور برنامه‌ریزی توسعه این خودروها که حدود ٨٠هزار دستگاه اعم‌از عمومی و سواری است، برای میان‌مدت انجام شده که از این تعداد نیز در کوتاه‌مدت درخواست هایی برای ایجاد ایستگاه شارژ ١٠هزار خودرو ارائه شده که نیاز به هشت مگاوات برق دارد و قابل‌تامین است.
رجبی مشهدی تصریح کرد: برای میان‌مدت لازم است وزارت صمت محل ایستگاه‌های شارژ را ارائه کند و مطابق برآورد انجام‌شده، با افزایش تعداد خودروها این میزان تا ٤٠مگاوات نیز قابل‌افزایش است.
وی در عین‌حال تاکید کرد: تقویت زیرساخت‌های تامین برق خودروهای برقی در دستور کار قرار گرفته است که با نهایی شدن آن از سوی وزارت صمت ابلاغ خواهد شد.
چالش‌های پیش رو
- تامین زمین: با توجه به محدودیت زمین در کلان‌شهرها، یافتن مکان مناسب برای احداث ایستگاه‌های شارژ، یکی از چالش‌های اصلی است.
- تامین برق پایدار: با افزایش تعداد خودروهای برقی، تقاضا برای برق نیز افزایش خواهد یافت. بنابراین، تقویت شبکه برق و توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
- تعرفه شارژ: تعرفه فعلی شارژ خودروهای برقی برابر با تعرفه مشترکان تجاری است که ممکن است برای برخی از کاربران هزینه‌های قابل توجهی را در پی داشته باشد.
- مدت زمان شارژ: زمان شارژ خودروهای برقی به مراتب بیشتر از زمان سوخت‌گیری خودروهای بنزینی است. بنابراین، نیاز به افزایش تعداد ایستگاه‌های شارژ برای جلوگیری از ایجاد صف‌های طولانی احساس می‌شود.
اوایل مردادماه نیز مدیرطرح خودروهای برقی وزارت صنعت، معدن و تجارت از نصب ۲۰ ایستگاه برق خودروهای برقی خبر داد و گفت: برنامه درازمدت ما توسعه ایستگاه‌های شارژ به سه هزار و ۵۰۰ نقطه است. حسن کریمی‌سنجری در این باره اظهار کرد: درحال‌حاضر بحث ما تامین برق ایستگاه‌های شارژ است که روند کندی از نظر برق‌رسانی دارند و به‌طور کلی ایستگاه‌های شارژ، فشاری روی شبکه برق کشور ندارند.
مدیرطرح خودروهای برقی وزارت صمت، تصریح کرد: ناترازی برق کشور فراتر از اعداد ذکر شده است و برق ایستگاه‌های شارژ نمی‌تواند اثری بر برق کشور وارد کند، برنامه‌ریزی کرده ایم تا ۱۰۰ هزار خودرو برقی به کشور وارد کنیم. وی اضافه‌کرد: باتوجه به اینکه ما ناترازی در بحث برق داریم، برای مدیریت بار شبکه ورود خودروهای برقی به کشور را مدیریت کرده‌ایم. کریمی‌سنجی در ادامه یادآور شد: توانایی کشور برای توسعه خودروهای برقی بالاست، اما به‌دلیل توسعه زیرساخت و موضوع برق فعلا مدیریت می‌کنیم.
وی تصریح کرد: هر خودرو برقی بالای ۳۵۰ کیلومتر می‌تواند مسافت طی کند و متوسط پیمایش خودروهایی که وارد شده‌اند چیزی بیش‌از ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلومتر است. مدیر طرح خودروهای برقی وزارت صمت تصریح کرد: وقتی از نیروگاه تجدیدپذیر برق تولید کرده و از خودرو برقی استفاده می‌کنیم، آلودگی هوا را مهار کرده و مزیت استفاده از خودروهای برقی دو چندان خواهد شد.
راهکارهای پیشنهادی
- توسعه شبکه برق: تقویت شبکه برق و افزایش ظرفیت تولید برق، به ویژه از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر، برای تامین انرژی مورد نیاز ایستگاه‌های شارژ ضروری است.
- تخصیص زمین‌های دولتی: اختصاص زمین‌های دولتی بلااستفاده برای احداث ایستگاه‌های شارژ می‌تواند به حل مشکل کمبود زمین کمک کند.
- تعیین تعرفه‌های تشویقی: ارائه تعرفه‌های تشویقی برای شارژ خودروهای برقی در ساعات کم‌بار، می‌تواند به مدیریت تقاضا و کاهش فشار بر شبکه برق کمک کند.
- توسعه زیرساخت‌های شارژ سریع: ایجاد ایستگاه‌های شارژ سریع با توان بالا می‌تواند زمان شارژ خودروها را کاهش داده و تجربه کاربری را بهبود بخشد.
- ترویج استفاده از خودروهای برقی: افزایش آگاهی عمومی در مورد مزایای خودروهای برقی و ارائه مشوق‌های مالیاتی و گمرکی می‌تواند به گسترش استفاده از این خودروها کمک کند.
