بهویژه در ایالات متحده، فروش خودروهای با گیربکس دستی به شدت کاهش یافته است. و اوضاع در اروپا هم هر روز بدتر میشود.
درست مانند روند محبوبیت شاسیبلندها در ایالات متحده طی دهه ۲۰۰۰، یک تغییر بزرگ دیگر هم در حال وقوع است که به نظر میرسد غیرقابل توقف باشد. گیربکسهای اتوماتیک حالا به استاندارد در بسیاری از بازارها تبدیل شدهاند و بقای خودروهای دستی را به خطر انداختهاند.
در سال ۲۰۰۱، تقریباً تمام خودروهای سواری ثبتشده در پنج بازار بزرگ اروپا ــ آلمان، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا ــ مجهز به گیربکس دستی بودند. دادهها نشان میدهد که در آن زمان، ۹۱ درصد خودروهای ثبتشده در این بازارها گیربکس دستی داشتند. این نوع گیربکس حتی در میان برندهای لوکس و پریمیوم هم محبوبتر از اتوماتیک بود.
آن زمان، فناوری گیربکس اتوماتیک هنوز پیشرفته نبود و هزینههای بالای توسعه، به طور مستقیم روی قیمت نهایی تأثیر میگذاشت. به همین دلیل، گیربکس اتوماتیک بیشتر یک ویژگی لوکس به حساب میآمد تا یک انتخاب عمومی.
اما درست مانند ایربگها و سایر فناوریهای خودرویی، استفاده تدریجی از گیربکس اتوماتیک باعث شد هزینهها کاهش یابد و قیمتها قابلدسترستر شوند. با افزایش ترافیک در شهرهای بزرگ و مشغله بیشتر رانندگان، گیربکس اتوماتیک به سرعت به پاسخی برای واقعیتهای جدید زندگی شهری تبدیل شد.
سال گذشته، خودروهای دستی تنها ۲۹ درصد از کل ثبتنامها در پنج بازار بزرگ اروپا را به خود اختصاص دادند. آمار مربوط به برندهای لوکس و عمومی هم تغییرات عظیمی را نشان میدهد.
در سال ۲۰۰۱، تنها ۳۱ درصد از فروش خودروهای پریمیوم مربوط به مدلهای اتوماتیک بود، اما در سال ۲۰۲۴ این رقم به ۹۷ درصد رسید. در برندهای عمومی هم تغییر مشابهی رخ داد: سهم بازار گیربکس اتوماتیک از ۵ درصد در سال ۲۰۰۱ به ۶۳ درصد در سال گذشته افزایش یافت.
فروش خودروهای دستی در آمریکا
| 2001 | 2024 | |
| Germany | 83% | 18% |
| UK | 86% | 22% |
| France | 95% | 28% |
| Italy | 98% | 48% |
| Spain | 97% | 41% |
| Total Big Five | 91% | 29% |
| USA | 28% | 0.7% |
این تغییر گسترده، ایالات متحده را هم تحت تأثیر قرار داده است. کشوری که سرزمین شاسیبلندهای عظیم و بزرگراههای طولانی است، بزرگترین بازار گیربکس اتوماتیک نیز محسوب میشود. در واقع، جنرال موتورز نخستین خودروی مجهز به گیربکس اتوماتیک تولید انبوه را در سال ۱۹۳۹ معرفی کرد.
این خودروها در سال ۲۰۰۱ هم محبوب بودند و امروزه محبوبیت بیشتری پیدا کردهاند. دادهها نشان میدهد که ۲۵ سال پیش، حدود ۷۲ درصد خودروهای سبک جدید (شامل وانتهای کوچک) با گیربکس اتوماتیک عرضه میشدند و تنها ۲۸ درصد به گیربکس دستی مجهز بودند. اما سال گذشته، سهم خودروهای دستی در این بازار تنها ۰.۸ درصد از فروش خودروهای سبک جدید بود.
امروز گیربکس دستی به یک گونه در حال انقراض تبدیل شده است؛ تنها تعداد کمی از خودروهای اسپرت همچنان با دنده دستی عرضه میشوند تا این سنت زنده بماند. با این حال، با توجه به روندهای اخیر، حتی این دسته از خودروها هم ممکن است طی چند سال آینده در خطر نابودی قرار گیرند.
منبع مقاله:motor1
تیم ترجمه و نگارش دل افکار
