بدیهی است که کیفیت و خلوص روغن استفاده شده در سیستم روانکاری نقش موثری در بهبود عملکرد این سیستم دارد. روغن استفاده شده در خودرو بین قسمت های مختلف خودرو حرکت می کند و به این ترتیب ذرات معلق زیادی را با خود حمل می کند و به باک موتور می رساند.

تجمع این آلاینده ها در طول زمان باعث اختلال در عملکرد موتور و همچنین افزایش اصطکاک قطعات می شود. به همین دلیل لازم است روغن قبل از بازگشت به مدار تمیز شود.

همانطور که از نام فیلتر روغن مشخص است،  این قطعه روغن خودرو را تصفیه می‌کند تا کمترین آسیب به خودرو وارد شود. با توجه به این که روغن خودرو وظیفه دارد تا آلاینده‌ها را از سطوح قطعات داخلی خودرو جمع آوری کند، تصفیه آن کمک می‌کند تا سطوح قطعات پاکیزه بمانند. علاوه بر آن روغن خودرو در خنک کاری و روانکاری قطعات نیز نقش دارد و به همین دلیل فیلتر شدن ان نقش موثری در افزایش طول عمر موتور خودرو خواهد داشت.

دمای بهینه خودرو به خصوص برای موتورهای احتراقی بسیار مهم است و تغییر این دما باعث می شود موتور به خوبی کار نکند. زمانی که دمای موتور به دمای بالاتر از حد بهینه برسد، خطر ذوب شدن و تغییر شکل قطعات و یا انبساط بیش از حد آنها وجود دارد که باعث کاهش عمر مفید خودرو و به جوش آمدن موتور می شود.

در صورتی که روغن خودرو تا مدت زیادی تعویض نشود و یا روغن به طور مکرر در معرض آلاینده‌های محیطی قرار بگیرد و دارای ناخالصی زیادی شود، میزان کیفیت و سیالیت آن کاهش می‌یابد. برای جلوگیری از کاهش کیفیت روغن خودرو از فیلتر روغن استفاده می‌شود که نقش پاکسازی روغن از انواع آلاینده‌ها را به عهده دارد.

هنگامی که روغن در بین قطعات مختلف خودرو جریان پیدا می‌کند، آلاینده‌های سطحی روی قطعات را با خود حمل کرده و قطعات را پاکسازی کرده و به سمت مخزن می‌برد. روغن در مسیر برگشت از فیلتر عبور کرده و آلاینده‌های جمع آوری شده را در فیلتر برجای می‌گذارد. بدین ترتیب روغن خودرو با حداقل درصد ناخالصی به سمت موتور حرکت می‌کند.

با توجه به توضیحات داده شده، می‌توان نقش فیلتر روغن در اتومبیل را به صورت زیر خلاصه کرد.

تصفیه روغن و کاهش میزان درصد ناخالصی آن

کارکرد بهینه موتور به همراه افزایش عمر و بازدهی روغن خودرو

جلوگیری از رسوب آلاینده‌ها در مدار روغن و حرکت آسان روغن در بین قطعات

تنظیم میزان فشار و حجم روغن خودرو

ضرورت تعویض به موقع فیلتر روغن

همانطورکه ذکر شد، فیلتر روغن نقش بسیار مهمی در خودرو دارد. اما این قطعه در خودرو نوعی قطعه مصرفی شناخته می‌شود که لازم است هر چند وقت یکبار هنگام سرویس‌های دوره‌ای مورد بازبینی قرار گیرد تا بلافاصله بعد از پایان عمر مفید، تعویض گردد. این کار از آنجایی اهمیت دارد که در صورتی که از عمر مفید فیلتر مدت زیادی بگذرد، منافذ کاغذ فیلتر نمی‌توانند به خوبی روغن را از آلاینده‌ها پاکسازی کنند و با توجه به نقش فیلتر روغن در اتومبیل امکان آسیب به قطعات خودرو و بالا رفتن دمای موتور در خودرو وجود خواهد داشت.

فیلتر روغن را چه موقع تعویض کنیم؟

هر چند زمان‌بندی دقیقی برای تعویض فیلتر روغن وجود ندارد اما معمولا تعمیرکاران حرفه‌ای توصیه می‌کنند با هر بار تعویض روغن خودرو، فیلتر آن را نیز عوض کنید. البته در برخی موارد ذکر شده که تعویض فیلتر روغن بعد از حدود ۵ هزار کیلومتر رانندگی که به طور معمول دو تا سه ماه طول می‌کشد، ضرورت دارد. اما این زمان‌بندی‌ها در شرایط عادی و برای رانندگی با خودروهای معمولی قابل استناد است. بنابراین در صورتی که دارای خودرو سنگین هستید و یا خودرو سواری دارید که با آن تجهیزات اضافه حمل و نقل می‌کنید، بهتر است هر ۴ هزار کیلومتر یکبار اقدام به تعویض فیلتر روغن در اتومبیل کنید.

چه نوع فیلتر روغنی برای خودرو بخریم؟

قبل از هر ویژگی با توجه به نقش فیلتر روغن در اتومبیل لازم است به توانایی جداسازی فیلتر توجه ویژه‌ای داشته باشید. بدیهی است که هر چه فیلتر توانایی بیشتری در جداسازی آلاینده‌ها داشته باشد، انتخاب بهتری خواهد بود.

از سویی دیگر باید به کیفیت فیلتر و کاغذ مورد استفاده در آن نیز توجه کنید. فیلتر باید مقاومت بالایی در برابر پارگی داشته باشد تا نیاز به تعویض مکرر آن نباشد. استفاده از کاغذهای فیلتر با کیفیت پایین به ویژه در فیلترهای تقلبی بسیار رایج است. بنابراین ضروری است تا از مکانی معتبر فیلتر را خریداری نمایید.

نکته مهم دیگری که با توجه به نقش فیلتر روغن در اتومبیل باید به آن توجه کنید، این است که فیلتری انتخاب کنید که محفظه آن بتواند فشار را تا حد زیادی تحمل کند. این ویژگی از آن جایی دارای اهمیت است که هنگام ورود روغن به داخل فیلتر، به آن فشار وارد می‌شود و در نتیجه  کیفیت پایین فیلتر می‌تواند منجر به ایجاد آسیب به بدنه آن شود. از سویی دیگر یک فیلتر روغن مرغوب می‌بایست دارای محفظه درونی مقاوم به زنگ زدگی و خوردگی باشد.

ویژگی مهم دیگری که در انتخاب فیلتر روغن اتومبیل باید به آن توجه داشته باشید این است که فیلتر روغن باید دارای آب‌بندی مناسبی باشد تا روغن تنها از منافذ مشخص شده در فیلتر عبور کند و از آلاینده‌ها پاکسازی شود. در غیر این صورت، وجود نشتی در فیلتر روغن می‌تواند باعث کاهش کیفیت و خلوص روغن خودرو و مشکلاتی که در بالا ذکر شد، شود.

سوپاپ اطمینان یکی دیگر ازاجزای فیلتر روغن خودرو است. سوپاپ اطمینان کمک می‌کند تا در صورت مسدود شدن مسیر عبور  روغن، موتور بدون روغن کار نکند. معمولا دیر تعویض کردن فیلتر روغن خودرو می‌تواند باعث بروز انسداد در مسیر عبوری روغن شود که این اتفاق مانع از رسیدن یا با تاخیر رسیدن روغن به موتور خودرو می‌شود که می‌تواند اثرات مخربی بر جای بگذارد. اما تعبیه کردن سوپاپ اطمینان در فیلترهای روغن، مانع از این اتفاق می‌ شود. اما باید توجه داشت که با باز شدن سوپاپ اطمینان، روغن سرازیر شده به سمت موتور تصفیه نشده و با تمام ناخالصی‌ها به سمت موتور جریان پیدا می‌کند.