سیستم های کنترل پایداری خودرو (ترمز، کشش و کنترل لغزش)
سیستم های کنترل پایداری خودرو (VSC) برای کمک به کاهش میزان لغزش چرخ در هنگام شتاب گیری و در شرایط سخت رانندگی ایجاد شدند.
به طور معمول برای موتورهای امروزی با گشتاور بالا، نوعی تنظیم لغزش چرخ یا کنترل کشش می تواند ایمنی و راحتی را به خصوص در جاده های لغزنده افزایش دهد. این امکان استارت و شتاب نرم را در تمام محدوده های سرعت بدون چرخش چرخ یا دم ماهی فراهم می کند، همچنین میزان بیش فرمانی و کم فرمانی را هنگام پیچیدن کاهش می دهد.
بنابراین اگر مشتری شما طوری رانندگی می کند که انگار آن را دزدیده است و اتفاقی به داشبورد خود نگاه می کند و می بیند که یک چراغ کنترل پایداری ناگهان برای یک یا دو ثانیه روشن می شود، نباید نگران باشد. این فقط به این معنی است که او به تازگی از سیستم کنترل پایداری استفاده کرده است.
نحوه عملکرد سیستم های کنترل پایداری با مشارکت بین سنسورهای زنده و واحد ترمز ضد قفل است. این کار توسط سنسورها جمع آوری اطلاعات و پردازش آن از طریق کامپیوتر و ارسال آن به واحد سیستم ترمز ضد قفل (ABS) انجام می شود.
تمام این اطلاعات در میلی ثانیه پردازش می شوند. با اعمال فشار هیدرولیک از طریق سیستم ترمز ضد قفل، می تواند کشش چرخ ها را به صورت جداگانه تغییر دهد. سیستم ABS با هدایت مقدار روغن ترمز به هر چرخ جداگانه با استفاده از سوپاپ ها در سیستم ABS کار می کند.
هر سازنده ای سنسورهای مختلفی را برای ساختن نسخه خود از یک سیستم کنترل پایداری ترکیب می کند، اما همه چیز با سیستم ABS شروع می شود.
سنسور زاویه فرمان، سنسور سرعت خودرو، سنسور سرعت چرخ، سنسور شتاب جانبی، سنسور فشار ترمز و سنسور میزان انحراف و کامپیوتر یا ECU اصول اولیه اکثر سیستم های کنترل پایداری هستند.
برخی از سیستم های پیچیده تر دریچه گاز را به صورت الکترونیکی تنظیم می کنند، حتی تعداد سیلندرهای مورد استفاده را محدود می کنند و در عین حال از سیستم ABS برای محدود کردن لغزش چرخ ها نیز استفاده می کنند. آئودی Audi از سیستمی به نام تنظیم لغزش شتاب (ASR) استفاده می کند. ASR با شتاب دهنده الکترونیکی کار می کند و از اجزای ABS استفاده می کند. اگر یک چرخ ناگهان شروع به چرخش سریعتر از بقیه کند (لغزش چرخ)، ASR در سیستم مدیریت موتور دخالت می کند و قدرت را تا زمانی که چرخ متوقف می شود کاهش می دهد (این سیستم با قفل دیفرانسیل الکترونیکی (EDL) نیز کار می کند)
با ذکر مثالی دیگر، BMW از یک سیستم فرعی به نام Dynamic Traction Control (DTC) استفاده می کند که شریک کنترل پایداری پویا (DSC) است. هنگام رانندگی روی سنگریزه یا برف شل، فعال کردن DTC با ایجاد امکان لغزش بیشتر چرخ، کشش را افزایش میدهد در حالی که فقط در صورت نیاز سیستم DSC را فعال میکند، و در صورت تمایل میتوان DSC را به طور کامل غیرفعال کرد.
رانندگانی که خواهان سبک رانندگی اسپورتتری هستند، میتوانند DTC را فعال کنند تا لغزش یا رانش بیشتر چرخها امکانپذیر باشد.
باور کنید یا نه، صدا نیز می تواند بر نحوه رانندگی مشتریان شما تأثیر بگذارد. میتسوبیشی سازنده Lancer Evolution است، خودرویی که به دلیل توانایی آن در کنترل تقریباً هر جاده ای در مسیر خود با گوش دادن شناخته می شود. سیستم کنترل پایداری فعال (ASC) در Evo متفاوت از سیستم های ترمز معمولی عمل می کند.
تفاوت این است که سیستم ASC صداها، احساسات و عملکرد خودرو را کنترل می کند. نظارت بر نویز به عنوان روش دیگری برای “دیدن” معرفی شد و در این مورد شنیدن اتفاقاتی که در حین رانندگی خودرو رخ می دهد، با سایر سنسورها برای ارائه داده های زنده ارزشمند کار می کند.
به عنوان مثال، فرض کنید مشتری شما در حین رانندگی صدای بلندی را می شنود. در آن لحظه، مانیتورهای صوتی سیگنالی را به کامپیوتر می فرستند تا تمام سیستم ها را بررسی کند تا نقص های احتمالی را بررسی کند.
عملکرد ESC
ممکن است در سه موقعیت کنترل خودرو از دست راننده خارج شود و در این شرایط سیستم کنترل پایداری وارد عمل می شود.
قفل شدن چرخ ها
خودروهای قدیمی سیستم ترمز ضد قفل (ABS) نداشتند. در این خودروها هنگام ترمزگیری، چرخ ها قفل می شدند و باعث سر خوردن خودرو به سمتی غیر از فرمان می شدند. اما قفل شدن چرخ ها در خودروهای جدید با ترمز ABS اتفاق نمی افتد و با فعال شدن ESC، راننده به راحتی می تواند کنترل فرمان را حفظ کند.
کم فرمانی
کم فرمانی زمانی اتفاق می افتد که خودرو به جای چرخش در جهت فرمان، در پیچ ها مستقیم می رود. در این شرایط، سیستم کنترل پایداری با فعال کردن ترمز داخلی چرخ عقب، دماغه خودرو را به سمت پیچ هدایت می کند و کم فرمانی را کاهش می دهد.
بیش فرمانی
بیشفرمانی زمانی است که عقب خودرو به سمت بیرون انحراف پیدا میکند و خودرو سریعتر از آنچه باید، میپیچد و دماغه به سمت داخل پیچ منحرف میشود. برای کاهش بیش فرمانی، سیستم ESC ترمز چرخ جلویی بیرونی را فعال میکند تا از پیچیدن و چرخیدن بیش از حد خودرو جلوگیری کند.
ترکیبی
گاهی اوقات ممکن است ترکیبی از این شرایط اتفاق بیفتد. در بعضی شرایط فعال شدن خودکار ترمز ABS برای حفظ کنترل خودرو کافی است و بعضی اوقات هم کل سیستم کنترل پایداری الکترونیکی باید وارد عمل شود.
سیستمهای سادهتر ESC فقط ترمزها را کنترل میکنند، اما سیستمهای پیشرفتهتر میتوانند گشتاور موتور را کاهش داده و نیروی اضافی را از چرخهای متحرک بگیرند.
مزایا و معایب ESC
کنترل پایداری الکترونیکی مثل هر سیستم دیگری دارای مزایا و معایبی است.
مزایا
- حفظ کنترل خودرو
- پیشگیری از وقوع تصادف
- کاهش شدت تصادف
- کاهش هزینههای ناشی از تصادف
- کاهش تلفات جانی عابران پیاده
- کاهش ساییدگی لاستیک
معایب
- تاثیر منفی بر عملکرد رانندگان مسابقه
- اختلال در رانندگی آفرود
- افزایش قیمت خودروهای جدید
خاموش کردن ESP
در بعضی خودروها دکمهای برای خاموش کردن سیستم کنترل پایداری الکترونیکی وجود دارد. اینها خودروهاییاند که برای رانندگی در پیست به کار میروند و با خاموش کردن ESC و ESP میتوان جلوی تداخل این سیستم را با عملکرد راننده گرفت. با غیرفعال کردن سیستم الکترونیکی پایداری، چراغی روی کیلومترشمار روشن میشود تا به راننده یادآوری کند که ESC غیرفعال است.