به روغن گیربکس واسکازین نیز گفته می شود که کلمه ای با ریشه روسی است و معنای لغوی آن در فارسی روغن جعبه دنده است. همانطور که می دانید به طور کلی استفاده از روغن برای بهبود حرکت قسمت های متحرک خودرو ضروری است.

روغن دنده نیز نقش مهمی در روان سازی حرکت قسمت های مهم خودرو از جمله گیربکس دارد. البته روغن گیربکس نیز برای سهولت در جابجایی قطعات دیگر مانند جعبه فرمان و دیفرانسیل ضروری است.

وظیفه گیربکس انتقال نیروی تولید شده توسط موتور به چرخ های خودرو است، بنابراین روغن گیربکس می تواند به روان شدن حرکت چرخ های خودرو کمک زیادی کند. به همین دلیل اکثر کارشناسان این حوزه توجه ویژه به زمان تعویض روغن گیربکس را توصیه می کنند.

چرا باید روغن گیربکس را به موقع تعویض کرد؟

در صورتی که در زمان درستی اقدام به تعویض روغن گیربکس کنید شاهد اثرات مثبتی چون موارد زیر در خودرو خود خواهید بود:

بهینه شدن و روان شدن عملکرد گیربکس به عنوان یک قطعه مهم
افزایش طول عمر قطعات گیربکس و جلوگیری از فرسودگی و سابیدگی آن ها
کاهش آسیب به گیربکس به علت کاهش دمای آن
کاهش سابیدگی در نتیجه کاهش سر و صدا هنگام کارکردن گیربکس

بنابراین با توجه به نقش موثر روغن گیربکس، تعویض روغن آن در زمان مناسب ضروری است. انواع مختلفی از روغن های گیربکس در بازار موجود است که هر کدام بسته به کیفیت قیمت متفاوتی دارند، اما توجه داشته باشید که حتی در صورت استفاده از روغن های بسیار مرغوب، تعویض روغن گیربکس را به تاخیر نیندازید.

دلیل این اتفاق هم این است که بعد از طی بازه زمانی مشخص، روغن گیربکس کارایی لازم را از دست داده و بدون ایجاد روان سازی قطعات عمل می‌کند. بنابراین به نظر می‌رسد هزینه کردن برای تعویض به موقع روغن گیربکس خیلی به صرفه‌تر از هزینه کردن برای رفع آسیب‌های جدی به خودرو است.

چه زمانی روغن گیربکس را عوض کنیم؟

قبل از هر چیزی باید بدانید که دو نوع گیربکس شامل گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک داریم که هر کدام عملکرد مشخصی دارند. اما تفاوتی ندارد که خودرو شما مجهز به کدام نوع گیربکس است، زیرا در هر صورت باید در زمان مناسب روغن گیربکس را تعویض کنید.

در این شرایط کارشناسان پیشنهاد می کنند پس از طی مسافت 50 تا 100 هزار کیلومتر روغن گیربکس را تعویض کنید. البته این اعداد در هنگام رانندگی در شرایط عادی توصیه می شود و اگر خودروی خود را در جاده هایی با شرایط سخت تردد می کنید، بهتر است زمان تعویض روغن گیربکس را به هر 25000 کیلومتر کاهش دهید.

به طور کلی می توان گفت که هرچه تعداد تعویض دنده در هنگام رانندگی برای خودرو بیشتر باشد، روغن گیربکس زودتر نیاز به تعویض دارد.

گیربکس اتوماتیک و زمان تعویض روغن آن

اولین چیزی که در مورد گیربکس های اتوماتیک باید بدانید این است که این نوع گیربکس ها معمولا در حین کارکردن، گرمای بسیار بیشتری نسبت به گیربکس های دستی تولید می کنند. به همین دلیل می توان گفت که از طریق این حرارت تولید شده می توانند بر روی کیفیت روغن گیربکس خودرو تاثیر منفی بگذارند.

البته جدا از حرارت تولید شده، فرسودگی قطعات مربوط به گیربکس خودرو نیز باعث کاهش راندمان روغن گیربکس خودرو می شود. در این نوع گیربکس کارشناسان پیشنهاد می کنند روغن گیربکس را هر 100 تا 150 هزار کیلومتر تعویض کنید.

نشانه‌های مربوط به زمان تعویض روغن گیربکس را نادیده نگیرید!

1. 1. به اطلاعات روی جعبه محصول توجه کنید: در اولین گام باید بدانید که روی جعبه هر روغن گیربکس اطلاعات مفیدی راجع به زمان تعویض آن نوشته شده است. اما بهتر است جهت اطمینان کمی زودتر از زمان پیش‌بینی شده روی قوطی روغن گیربکس، اقدام به تعویض روغن نمایید.

• 2. دنده عوض کردن دشوار می‌شود: اولین نشانه‌ای که باید به طور جدی به آن توجه داشته باشید این است که زمان تعویض دنده، دنده به سختی حرکت می‌کند.
• 3. در رفتن دنده نشان مهم دیگر است: در صورتی که شاهد در رفتن دنده در خودرو بودید، بهتر است روغن گیر بکس را عوض کنید.
• 4. از خودرو بعد از روشن شدن صداهای نامطلوبی می‌آید: در صورتی که بعد از روشن شدن خودرو در حالی که در حالت سکون است، صداهای نامطلوبی از قسمت تحتانی خودرو می‌شنوید، باید دست به تعویض روغن گیربکس خودرو بزنید.

چگونه از سطح روغن در گیربکس مطلع شویم؟

به غیر از علائم ذکر شده برای اطلاع از زمان تعویض روغن گیربکس، راه مفید دیگری نیز برای یافتن میزان روغن گیربکس وجود دارد که به آن اشاره خواهیم کرد.

• 1. ابتدا خودرو را روشن کرده و خودرو را چند لحظه بدون حرکت نگه دارید.
• 2. گیج مربوط به روغن گیر بکس را خارج کرده و با یک دستمال تمیز، اقدام به نظافت آن نمایید.
• 3. گیج را به سرجای خود برگردانده و مجددا آن را خارج کنید.
• 4. در این مرحله لازم است تا خطی که مربوط به سطح روغن است را بررسی کنید.
• 5. در صورتی که شاهد کم شدن روغن هستید، لازم است تا مقداری روغن گیربکس به آن اضافه کنید.

نکته مهم: سطح روغن و کیفیت روغن دو موضوع مجزا هستند. در صورت مشاهده افت کیفیت روغن باید بدانید که زمان تعویض روغن گیربکس فرا رسیده و باید آن را تعویض کنید. معمولا روغن مرغوب رنگ مایل به قرمز دارد در حالی که روغن بد کیفیت رنگ قهوه ای تیره دارد.

اما اگر روغن کیفیت خود را حفظ کند و فقط سطح روغن به میزان قابل توجهی کاهش یافته باشد، با افزودن کمی روغن می توان مشکل را حل کرد. در هر صورت هر دو مولفه در مورد روغن گیربکس بسیار مهم هستند و باید مورد توجه قرار گیرند.