در حال حاضر رایج ترین روش ثبت مالکیت و شناسایی بهتر خودرو در همه کشورها ثبت نام خودرو است.

شماره گذاری خودرو در ایران از بدو ورود وسایل نقلیه موتوری انجام شده است و این روند با تغییراتی تا به امروز ادامه داشته است و از اوایل دهه 80 آخرین نسل از شماره گذاری خودروها در ایران به صورت پلاک لیزری مورد استفاده قرار گرفت. رنگ پلاک خودرو در ایران نشان دهنده نوع خاصی از خودرو خواهد بود که هر کدام بر اساس عواملی مانند نوع مالکیت و شرایط تردد مشخص می شود.

انواع رنگ پلاک خودرو در ایران

پلاکی که در ایران به پلاک ملی معروف است توسط پلیس راهنمایی و رانندگی با رنگ های مختلف شماره گذاری می شود.

هر رنگ پلاک در ایران نشان دهنده نوع خاصی از خودرو است. به طور کلی رنگ پلاک خودرو در ایران دارای رنگ های سفید، زرد، سبز، قرمز، خاکی و دو نوع آبی است که بر اساس مالکیت خودروها استفاده می شود.

1- پلاک سفید
رنگ پلاک سفید خودرو یکی از رایج ترین انواع پلاک خودرو در ایران است که برای شماره گذاری خودروهای شخصی با ترکیب کد شهر، اعداد و حروف استفاده می شود.

در سمت راست پلاک های سفید رنگ کد شهر به همراه کلمه ایران درج شده است. به عنوان مثال ترکیب ایران 62 نشان می دهد که پلاک متعلق به خودروی مازندرانی است و شهرهای استان مازندران با ده رقم بالاتر مانند 72، 82 و … شماره گذاری شده اند. کد شهر بر اساس محل سکونت مالک خودرو که آدرس آن در برگه سبز درج شده است تعیین می شود. لازم به ذکر است که در قسمت میانی پلاک از حروف مختلفی برای تفکیک شهرهای مختلف یک استان استفاده خواهد شد. البته این یک اصل کلی نیست; زیرا در شهرهای بزرگ و کلان شهرها با استثناهایی مواجه هستیم.

در سمت چپ پلاک‌های سفید رنگ از ترکیب 5 عدد و یک حروف استفاده شده است که ابتدا دو عدد از سمت چپ، سپس یک حرف الفبا و پس از آن سه رقم به چشم می‌خورند که تصادفی ایجاد می‌شوند و حروف الفبا از حرف «ب» تا حرف «ی» خواهند بود. البته حروفی مانند الف، ت، ع، ف،‌ ز، ک، پ و ث برای سایر پلاک‌ها رزرو می‌شوند.

لازم به ذکر است رنگ پلاک های گذرموقت که قصد ورود موقت از مناطق آزاد تجاری به کشور را دارند و یا برای تست فنی شماره گذاری شده اند با پلاک سفید رنگ با حرف “گ” یا عبارت “گذر موقت” در روی آن مشخص می شود. سمت راست پلاک به جای کد شهر، تاریخ انقضای پلاک به صورت ماه و سال درج می شود.

همچنین خودروهایی که برای معلولان شماره گذاری شده اند، برای سهولت در رانندگی آنها از ابزارهای مختلفی برای بهینه سازی استفاده شده است و به جای حروف در قسمت وسط پلاک این خودروها از علامت «ویلچر» استفاده خواهد شد.

2- پلاک زرد

رنگ پلاک خودروهای فعال در سیستم حمل و نقل عمومی زرد است که برای شماره گذاری این خودروها از ترکیب کد شهر با اعداد و حروف مانند پلاک سفید استفاده شده است با این تفاوت که حروف موجود در پلاک زرد برای کل کشور یکسان است.

به عنوان مثال، حرف “الف” برای وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و کامیون، حرف “ت” برای همه تاکسی ها و حرف “ک” برای خودروهای کشاورزی استفاده می شود.

3-    پلاک با رنگ سبز

خودروهایی که برای ارگان‌های نظامی و انتظامی استفاده می‌شوند، با پلاک‌های سبز رنگ مشخص می‌شوند. رنگ پلاک ارتش، رنگ پلاک نیروی انتظامی و رنگ پلاک سپاه پاسداران، سبز بوده و ترکیبی از کد شهر، حروف و اعداد هستند که از حروف خاص برای پلاک‌گذاری این خودروها استفاده شده است.

به عنوان مثال خودروهای پلاک سبز رنگ با حروف «پ»، «ت» و «س» به ترتیب نشان دهنده خودروهای پلیس نیروی انتظامی، سپاه پاسداران و ارتش هستند.

4- پلاک با رنگ قرمز

رنگ پلاک خودروهای نهادها و ارگان های دولتی قرمز و به عبارتی پلاک دولتی هستند. برای شماره گذاری پلاک های قرمز رنگ از ترکیب کد شهر، حروف و اعداد استفاده می شود، اما برای این خودروها تنها از دو حرف خاص «A» و «T» استفاده خواهد شد.

همچنین خودروهایی که برای امور تشریفاتی دولتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، دارای پلاک قرمز با کلمه تشریفات هستند و مطابق قانون، استفاده شخصی از چنین خودروهایی غیرمجاز است.

5-    پلاک با رنگ آبی

خودروهایی با پلاک آبی پررنگ

رنگ پلاک ماشین‌های مورد استفاده در وزارت دفاع، ستاد کل نیروهای مسلح، نیروی دریایی و نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، آبی پررنگ بوده که ترکیب کد شهر، حروف و اعداد است.

در این نوع پلاک‌ها هم از حروف خاص استفاده شده است. به عنوان مثال خودروهای وزارت دفاع با حرف «ز»، خودروهای ستاد کل نیروهای مسلح با حرف «ف» و … نشانه‌گذاری می‌شوند.

خودروهایی با پلاک آبی کمرنگ

خودروهای متعلق به سفارتخانه ها و کنسولگری های کشورهای مختلف با رنگ آبی کم رنگ شماره گذاری می شوند و برای تشخیص آنها به جای حروف فارسی از حروف لاتین استفاده می شود.

برای مثال رنگ پلاک ماشین آبی کم‌رنگ با حرف «D» به معنای دیپلماتیک برای امور کنسولگری، سیاسی و دیپلماتیک در سفارت‌خانه کشورهای مختلف استفاده می‌شود و برای خودروهای امور اداری از حرف «S» به معنای سرویس یا خدمت برای سفارت‌خانه‌ها استفاده شده است.

6- پلاک با رنگ خاکی

رنگ پلاک خودروهای در اختیار نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران خاکی است که با حرف «ش» مشخص شده است و سایر موارد نیز مانند سایر انواع پلاک است. لازم به ذکر است که استفاده از پلاک های جدید توسط نهادهای نظامی فراگیر نشده است و می توان با ترکیب اعداد و نام موسسه شاهد تردد خودروهای نظامی با پلاک قدیمی در سراسر کشور بود.