جاده های کوهستانی یکی از جذاب ترین جاده ها برای رانندگی هستند. اما رانندگی در کوهستان و جاده های پر پیچ و خم به مهارت زیادی نیاز دارد. برخی از افراد خودروهای خارج از جاده را برای تردد در این جاده ها انتخاب می کنند اما با رعایت نکات ایمنی می توان خودروهای سواری را نیز در این جاده ها تردد کرد.

جاده های کوهستانی معمولاً جاده های پر پیچ و خم هستند که شیب تندتر از حد معمول دارند. در این جاده ها نمی توان پیش بینی کرد که جاده چگونه ادامه خواهد داشت و چگونه رانندگی کرد. برخی از جاده های کوهستانی در دل جاده های خشک نیز در این دسته قرار می گیرند.

رانندگی در این جاده ها نیازمند مهارت بالا، توجه به برخی نکات فنی و نحوه رانندگی با خودرو است.

بسیاری از افراد ترجیح می دهند برای سفر به جاده ها و مناطق کوهستانی خودروی شخصی را انتخاب کنند. رانندگی در دل کوه عوارض زیادی دارد که بدون تسلط بر آنها ممکن است جان شما در خطر باشد.

از لاستیک های مناسب استفاده کنید

جاده های کوهستانی جاده های خیلی همواری نیستند. این جاده ها پر از دست اندازها و دست انداز است که هر لحظه تمام قسمت های خودرو را درگیر می کند.

در این شرایط باید تایرهای خودرویی که بیشترین تداخل را با سطح جاده دارند مورد توجه قرار داد. بنابراین باید در انتخاب لاستیک برای رانندگی در این جاده ها دقت بیشتری داشته باشید. لاستیک های مناسب برای رانندگی در جاده های کوهستانی باید مقاومت بالایی داشته باشند. توجه داشته باشید که هنگام رانندگی در جاده های کوهستانی برفی بهتر است لاستیک های معمولی را با لاستیک های زمستانی تعویض کنید. در این شرایط هرگز همراه داشتن زنجیر را فراموش نکنید.

در شرایط عادی، بهترین انتخاب شما یک لاستیک چهارفصل است.

سوخت گیری خودرو

احتمالا برای رسیدن به جایگاه‌های ارائه سوخت در مسیرهای کوهستانی، باید مسیر بسیار طولانی را بپیمایید. پس حتما پیش از آغاز حرکت از پر بودن باک خودرو اطمینان داشته باشید. حتی بهتر است در مسیرهای بسیار طولانی، کمی سوخت اضافه هم همراه‌تان باشد تا در صورت اتمام سوخت موجود در باک، در جاده نمانید. عواقب رانندگی با باک خالی می‌تواند به شدت شما را به دردسر بیندازد.

تکنیک ترمزگیری در کوهستان

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، جاده‌های کوهستانی پر پیچ و خم هستند. برای رانندگی ایمن در این جاده‌ها باید تکنیک‌های مختلف ترمزگیری را به خوبی بداند تا دچار تصادف یا حوادث جدی نشود.

‌به موقع ترمز گرفتن

در جاده‌های کوهستانی سربالایی و سرازیری‌های فراوانی وجود دارد که کنترل خودرو در آن‌ها به سادگی میسر نیست. بنابراین بهتر است همیشه به تابلوهای سرعت مجاز توجه کنید تا هنگام ترمزهای ناگهانی، سرعت بالا، برایتان دردسر درست نکنند.

بهتر است هنگام عبور از شیب‌های تند و پیچ‌ها، با دنده پایین حرکت کنید تا کنترل بیشتری روی خودرو داشته باشید.

پالس راندن

پالس راندن، تکنیکی برای کنترل اتومبیل در مسیرهای شیب‌دار است. اگر با وجود ترمز اولیه، باز هم به ترمز مجدد نیاز داشتید بهتر است به جای ترمزهای مکرر و پی‌ در پی، از روش پالس استفاده کنید و سرعت را با توجه به شرایط جاده تغییر دهید.

رعایت قوانین رانندگی در کوهستان

به قوانین رانندگی مخصوص کوهستان دقت کنید. هیچ وقت در میانه جاده حرکت نکنید و مزاحم سبقت گرفتن دیگران نشوید. همچنین مسیر مقابل را مسدود نکنید. انتظار نداشته باشید خودرو در ارتفاع، عملکرد همیشگی را داشته باشد. با پیروی از قوانین رانندگی احتمالا فشار کمتری به موتور خودرو وارد می‌شود.

توقف ماشین در جاده شیب دار

در جاده‌های شیب‌دار، حتما در مکانی امن توقف کنید. ماشین‌تان را در مکان‌های باریک جاده نگه ندارید و بگذارید خودروهای دیگر به راحتی از کنارتان عبور کنند.

معاینه فنی خودرو

شاید در رانندگی شهری و روزمره، برخی ایرادات فنی، جزئی به نظر برسند اما شرایط کوهستانی با کسی شوخی ندارد. حتما پیش از آغاز سفر کوهستانی، معاینه فنی خودرو را انجام دهید. همچنین انجام سرویس دوره ای خودرو قبل از رفتن به کوهستان با ماشین، واجب است. پس چکاپ ماشین قبل از سفر را جدی بگیرید.

اطمینان از شرایط آب و هوایی

فکر کنید در جاده کوهستانی پر پیچ و خمی می‌رانید و ناگهان بارانی سیل‌آسا شروع به باریدن می‌کند یا برف غافل‌گیرتان می‌کند. راندن در شرایط آب و هوایی نامساعد به خودی خود، کار خطرناکی است، چه برسد به رانندگی در کوهستان. حتما قبل از آغاز سفر، شرایط آب و هوایی را بررسی کنید تا گرفتار نشوید. در مسیرهای کوهستانی، رانش زمین هنگام باران سیل‌آسا و ریزش بهمن هنگام برف در کمین رانندگان است.

توجه به آمپر خودرو

در جاده‌های کوهستانی و هنگام رانندگی در سربالایی‌های آن، همیشه دماسنج موتور را نگاه کنید و آن را در محدوده مجاز نگه دارید. اگر متوجه بالا رفتن آمپر خودرو شدید، کولر خودرو را خاموش کنید، در مکانی امن متوقف شوید و اجازه دهید موتور خودرو کمی خنک شود.

پر بودن باک بنزین

نداشتن بنزین از آن دسته اتفاقاتی است که هرگز نمی‌خواهید در جاده‌های کوهستانی با آن مواجه شوید. پس حتما قبل از سفر باک‌ را تا جایی که می‌شود، پر کنید.

استفاده از چراغ های جلو

سلامت چراغ‌ها در کوهستان از اوجب واجبات است. حتما قبل از آغاز حرکت مطمئن شوید که همه چراغ‌ها سالم هستند. در طول مسیر از دیلایت و اتولایت استفاده کنید تا رانندگان دیگر متوجه حضور شما در جاده شوند و احتمال تصادف کاهش یابد.

 استفاده از یک نقشه ترسیمی

گرچه امروزه بسیاری از افراد برای مسیریابی از گوشی‌های هوشمند کمک می‌گیرند اما در مسیرهای کوهستانی این نقشه‌ها با مشکلاتی مواجه می‌شوند. درست عمل نکردن اینترنت در کنار عدم ثبت همه مسیرهای فرعی در نقشه‌های موبایلی ممکن است شما را به دردسر بیندازد.

بهتر است پیش از آغاز حرکت، مسیر خود را روی یک کاغذ ترسیم کنید. با این روش حتی با از کار افتادن برنامه‌های مسیریاب، باز هم نقشه حرکت را همراه خود دارید.

رانندگی در جاده های پر پیچ و خم کوهستانی

جاده‌های کوهستانی به دلیل اقلیم خاص‌شان، دید شما در رانندگی را کاهش می‌دهند. دیواره کوه‌ها و درختان حاشیه جاده‌ها، اجازه داشتن دید کافی و تسلط بر جاده را به راننده نمی‌دهد. به همین دلیل حتما باید در این مسیرها، پس از رسیدن به پیچ‌، سرعت خود را کم کنید و تقریبا در انتهای آن کمی پدال گاز را فشار دهید تا دوباره در مسیر مستقیم قرار بگیرید.

با این کار، احتمال ایجاد حادثه و از دست رفتن کنترل ماشین، حتی در مواقعی که سطح جاده لغزنده‌ است، کاهش می‌باید.

کمترین چرخش در پیچ ها

پیچ‌ یکی از خطرناک‌ترین قسمت‌های مسیرهای کوهستانی است. البته راهی برای عبور امن از پیچ‌ها وجود دارد. وقتی به پیچ نزدیک می‌شوید، تلاش کنید در خطی برانید که نزدیک جهت مقابل پیچ است. با استفاده از این راهکار از میزان احتمال لغزش خودرو کاسته می‌شود.

پس از عبور از پیچ شتاب بگیرید

هرگز هنگام عبور از پیچ، شتاب نگیرید. بهتر است وقتی از پیچ عبور کردید یا تقریبا در انتهای آن قرار دارید، پدال گاز را فشار دهید. همیشه این احتمال را در نظر داشته باشید که ممکن است جاده به هر دلیلی لغزنده باشد. در این شرایط و در پیچ جاده‌های کوهستانی، کنترل فرمان، ترمز و… بسیار سخت است و افزایش شتاب در این مواقع، جان شما را به خطر می‌اندازد.

رانندگی در سربالایی

در سربالایی باید از همه ظرفیت موتور استفاده کنید و فقط با دنده سنگین، مسیر را بپیمایید. از آنجا که ایمنی خودرو و توان کنترل ماشین در سربالایی کاهش می‌یابد، معمولا رانندگان از دنده بالاتر از ۳ استفاده نمی‌کنند.

رانندگی در سراشیبی: استفاده کم و آرام از ترمز

شرایط رانندگی در سرپایینی‌ها هم شبیه سربالایی‌ها است. بهتر است در سراشیبی از دنده سنگین استفاده کنید تا در مواقع ترمز اضطراری، لنت ترمز داغ نشود.

بهتر است در خودروهایی با گیربکس اتوماتیک فقط از دنده‌های معمولی استفاده کنید. اگر در این مواقع بوی ترمز بلند و موتور خودرو بیش از اندازه داغ شود، به دنده‌ها دقت کنید. این امر می‌تواند ناشی از استفاده نادرست از دنده باشد. در این شرایط حتما کولر ماشین را خاموش کنید.

رعایت حق تقدم در جاده شیب دار

• اگر در جاده‌های کوهستانی، ترافیک در بخش سربالایی بیشتر باشد، اولویت حرکت با ماشین‌هایی است که به سمت بالا حرکت می‌کنند. چون در سرازیری، حرکت مجدد خودرو بعد از توقف کامل، ساده‌تر است.
• اولویت حرکت در پیچ شدید با اتوبوس است و شما باید قبل از پیچ، به صورت کامل توقف کنید تا اول اتوبوس عبور کند.
• اگر خودرویی در حال سبقت گرفتن غیرمجاز از سمت روبه‌روی خودرو شما است، حتما سرعت‌تان را پایین بیاورید و حتی ماشین‌ را سمت حاشیه جاده برانید تا احتمال تصادف را پایین بیاورید.

رعایت موارد ایمنی در جاده های کوهستانی

در ترافیک های ناگهانی حتما از مثلث خطر استفاده کنید و فلاشر خودرو را روشن کنید تا به رانندگان پشت سر هشدار دهید.
اگر در هنگام رانندگی در برف در مسیرهای کوهستانی زباله در جاده مشاهده کردید، توقف کنید. شاید یک بهمن در انتظار شما باشد.
در جاده های کوهستانی، اگر خودرویی در اطراف وجود ندارد، می توانید برای مدت محدودی از نور بالا استفاده کنید و پس از دید و آگاهی بیشتر از وضعیت جاده، آن را خاموش کنید.
در جاده های کوهستانی احتمال ایجاد تونل زیاد است. در این شرایط حتماً چراغ ماشین را روشن کنید، شیشه ها را بالا بیاورید و بدون عینک آفتابی رانندگی کنید.

کنترل خودرو در جاده های کوهستانی

اگر جاده کوهستانی لغزنده است و در کنترل خودرو مشکل دارید:

آرامش خود را حفظ کنید
ترمز و پدال گاز را به هیچ وجه فشار ندهید، زیرا این کار وضعیت را سخت تر می کند.
فرمان را با دو دست نگه دارید و از حرکات ناگهانی خودداری کنید تا احتمال انحراف ماشین به چپ کاهش یابد.
هنگامی که خودرو کاهش می یابد، می توانید به آرامی دریچه گاز را فشار دهید و فرمان را در جهت دلخواه بچرخانید.

اقدامات لازم در صورت خراب شدن ترمزها در هنگام رانندگی در کوهستان

خراب شدن ترمز هنگام رانندگی در جاده، خصوصا در دل کوهستان، تقریبا بدترین اتفاق ممکن است. اگر دچار چنین مشکلی شدید، به سرعت و به صورت پیاپی پدال ترمز را فشار دهید. در صورت عدم موفقیت، از دنده معکوس کمک بگیرید و بدون تغییر سرعت، از دنده بالا به دنده پایین بیایید.

پارک ماشین در شیب و حاشیه جاده

• حتما خودرو را روی دنده بگذارید و ترمز دستی را بکشید.
• فرمان را در خلاف جهت جاده بچرخانید تا اگر خودرو حرکت کرد، مسیر زیادی حرکت نکند.
• یک سنگ پشت چرخ‌ها قرار دهید.